รัตนชาติ สาระโป (ครูก็อต) 
ครูสอนสังคม โรงเรียนบ้านแม่งอนขี้เหล็ก

“ปัญหาการเงินคือปัญหาที่ไม่ว่าใครก็อาจต้องเจอในสักวัน” รัตนชาติ สาระโป (ครูก็อต) ครูสอนสังคม โรงเรียนบ้านแม่งอนขี้เหล็ก อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ คือครูที่เข้าใจปัญหานี้อย่างถ่องแท้ เพราะตัวเขาเองก็มีหนี้เช่นเดียวกับครูอีกหลายคน เขาจึงเริ่มศึกษาความรู้ทางการเงินด้วยตัวเอง และสนใจนําเนื้อหาเรื่องการเงินเข้ามาสอดแทรกในวิชาเรียน

“พอศึกษาลองหาความรู้ในเรื่องการเงิน เราก็คิดว่าทําไมเรื่อง เหล่านี้ไม่ปรากฏตอนที่เราเรียน ทําไมเพิ่งมารู้ตอนนี้ ฉะนั้น ในเมื่อเรารู้แล้ว ทําไมเราไม่สอนเด็กไปด้วยเลย”

เด็กนักเรียนโรงเรียนบ้านแม่งอนขี้เหล็กส่วนใหญ่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ ความกังวลใจแรกของครูก็อตคือเรื่องการเงินอาจเป็นสิ่งที่ไกลตัวไปสําหรับเด็ก เขาจึงเริ่มพัฒนาหลักสูตรการสอนให้เหมาะกับเด็กกลุ่มนี้

ประจวบเหมาะกับที่ตลาดหลักทรัพย์ฯ มีโครงการ INVESTORY Investment Learning Design Bootcamp ซึ่งเป็นโครงการอบรมครูในการส่งต่อความรู้เรื่องการเงินและการลงทุนให้แก่นักเรียน ครูก็อตไม่รอช้าที่จะสมัครเข้าอบรม และทําให้ได้แนวทางการสอนวิชาการเงินให้กับเด็กในห้องเรียนได้

จากจุดเริ่มต้นที่ครูก๊อตกังวลว่าเด็กจะไม่สนใจและมองการเงินเป็นเรื่องไกลตัว แต่เมื่อได้สอนวิชานี้อย่างจริงจัง ครูก็อตกลับเห็นว่าเด็กมีความกระตือรืนร้นที่จะเรียนรู้ และนําเรื่องการเงินในชีวิตประจําวันมาเล่าให้เขาฟังอยู่เสมอ

“มีเด็กคนหนึ่งเขามาอวดว่า แม่หนูซื้อมอเตอร์ไซค์ใหม่ให้หนู ราคา 28,000 บาท เลยนะ แม่หนูผ่อนเดือนละ 1,800 บาท ผ่อน 2 ปี เราก็เลยบอกเขาว่า ราคาเต็ม 28,000 บาท แต่หนูผ่อนเดือนละ 1,800 บาท ผ่อน 2 ปี หนูรู้ไหมว่าราคาเต็ม ๆ ที่ต้องจ่ายคือเท่าไหร่ มันคือ 43,200 บาท เลยนะ ซึ่งอันนี้มันเป็นจุดที่ทําให้นักเรียนเขาว้าวกับเรื่องการเงิน เพราะเขาไม่เคยคิดในแง่นี้มาก่อน”

เพื่อต่อยอดกิจกรรม โรงเรียนยังได้จัด “มินิมันนี่แคมป์” ที่นอกจากจะสอนเรื่องการเงินในชีวิตประจําวัน การทํารายรับ รายจ่าย ยังสอนให้เด็กเข้าใจเรื่องการลงทุนในหุ้นด้วย

ยิ่งไปกว่านั้น ครูก็อตยังพัฒนาบอร์ดเกม “ใจ้เปิงใจ๋” ขึ้น ซึ่งเป็น บอร์ดเกมที่มีคอนเซปต์ว่าด้วยการเอาตัวรอดทางการเงินของเยาวชนชาวดอย ดึงเอาบริบทสังคมของคนในพื้นที่นี้เข้ามาให้เกิดความรู้สึกใกล้ตัว เป็นเกมที่จะมีสถานการณ์สมมติต่าง ๆ เป็นตัวดึงเงินออกจากกระเป๋า และชวนให้ผู้เล่นคิดว่าจะรอดพ้นจากสถานการณ์เหล่านั้นอย่างไร และจะมีวิธีเก็บเงินอย่างไร ให้เหลือเงินมากที่สุดในแต่ละเดือน

ครูก็อตย้ําว่า สิ่งสําคัญที่จะทําให้ทุกคนแก้ปัญหาเรื่องการเงินได้คือการปรับความคิดพื้นฐานเกี่ยวกับการเงินก่อน ซึ่งการจะทำแบบนั้นได้ สิ่งที่ต้องมีคู่กันคือองค์ความรู้ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ โดยเขาเสนอว่า อาจเริ่มจากการสร้างพิพิธภัณฑ์การลงทุนแบบที่มีในกรุงเทพฯ กระจายออกไปสู่ภูมิภาคต่าง ๆ เพื่อเป็นขุมทรัพย์ทางปัญญาให้กับคนในพื้นที่ด้วย

ปาริชาติ พงษ์คํา (หนู)

การลงทุนไม่ได้จํากัดโอกาสและฐานะ ใครจะคิดว่าเป็นพนักงาน ทําความสะอาดก็มีเงินล้านติดบัญชีได้ แค่เข้าใจการใช้ประโยชน์จากตลาดทุน
ปาริชาติ พงษ์คํา (หนู) ถูกยกให้เป็นต้นแบบของแม่บ้านเงินล้าน ที่สร้างความมั่นคงในชีวิตได้จากการลงทุน หลังจากที่เธอก้าวเข้ามาเป็นแม่บ้านของตลาดหลักทรัพย์ฯ เมื่อ 20 ปีก่อน จนถึงวันนี้ที่มีเงินในบัญชีหลักล้าน

เธอเล่าว่า ตอนนั้นเป้าหมายเดียวของเธอคือหาเงินให้เพียงพอ กับการใช้ชีวิตในเมืองใหญ่ และมีเงินเหลือพอจุนเจือแบ่งเบาภาระครอบครัวที่จังหวัดศรีสะเกษ ด้วยวุฒิการศึกษาแค่ระดับชั้น ป.6 พนักงานทําความสะอาดจึงเป็นอาชีพที่เธอเลือก

ความจนเป็นแรงผลักดันให้คนต่างจังหวัดเดินทางเข้าเมือง เพื่อทํางานหาเงิน จากแม่บ้านทั่วไป ผันตัวมาเป็นพนักงาน ทําความสะอาดที่ตลาดหลักทรัพย์ฯ ได้สร้างการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ให้กับชีวิต เพราะกลายเป็นประตูที่เปิดกว้างทําให้เธอได้รู้จักกับตลาดทุน และมีมุมมองทางการเงินที่เปลี่ยนไปจากเดิม ในขณะที่คนรายได้น้อยส่วนใหญ่มักเจอกับปัญหาหนี้สิน รายรับที่ได้มาเพื่อเลี้ยงตัวเองแบบเดือนชนเดือนด้วยภาระที่มีโดยไม่ได้มองเรื่องการบริหารเงิน และคิดว่าการลงทุนเป็นเรื่องของคนรวย แต่เธอกลับไม่คิดเช่นนั้น

ด้วยความที่ตัวเธอเองมีความสนใจเรื่องบริหารเงินกับงานเป็นทุนเดิม อีกทั้งเป็นคนประหยัดมัธยัสถ์ หนังสือในห้องสมุดของตลาดหลักทรัพย์ฯ จึงกลายเป็นจุดเปลี่ยน สอนให้แม่บ้านอย่างเธอเริ่มต้นทําบัญชีรายรับรายจ่าย และวางแผนการใช้เงินอย่างเป็นระบบ รวมถึงมองหาแนวทางที่จะช่วยต่อยอดเพิ่มพูนเงินที่มีอยู่ให้งอกเงยมากขึ้น

“ตลาดหลักทรัพย์ฯ สร้างโอกาสให้เราได้มาอ่านหนังสือได้รู้จัก วิธีการบริหารจัดการเงิน เริ่มต้นจากการฝากประจําในธนาคารเพื่อฝึกวินัยให้ตัวเราเอง จนเริ่มมาศึกษาเรื่องการลงทุนไม่น้อยกว่า 10 ปี เพื่อต่อยอดเงินก้อนที่มีจากต้นทุนเดิม” เธอกล่าว

บรรยากาศที่เกิดขึ้นในตลาดหลักทรัพย์ฯ กลายเป็นแรงกระตุ้นที่น่าสนใจสําหรับนักลงทุนหน้าใหม่ ด้วยหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายให้ดูแลความสะอาดในห้องสมุดมารวย คลังหนังสือการเงินการลงทุนที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย บรรยากาศของการลงทุน ความรู้ที่ได้ซึมซับจากเวทีเสวนาเล็ก ๆ ในห้องสมุด ทําให้เธอได้เรียนรู้และกล้าตัดสินใจลงทุน โดยเริ่มศึกษาข้อมูลด้วยตัวเอง

“จากเงินหลักแสน มาเป็นหลักล้าน ไม่รู้ว่าต้องใช้เวลานานแค่ไหน คิดแต่ว่าถ้าเราไม่เสี่ยงมันก็จะเสียเปล่า ถ้าไม่ลองก็ไม่รู้ เพียงแต่เราต้องถามตัวเองก่อนว่า รับความเสี่ยงได้แค่ไหน แล้วเริ่มต้นเท่าที่ทําไหว ไม่เกินกําลัง” เธอกล่าว และย้ําว่า “หนูจะบอกกับทุกคนตลอด ไม่ใช่ว่าลงทุนแล้วจะรวยทุกคน ต้องมาปรับหาจุดที่เหมาะ บางครั้งต้องยอมขาดทุนเพื่อเรียนรู้ พยายาม และก้าวต่อไป”

แม่บ้านเงินล้านยอมรับว่า การได้คลุกคลีกับคนที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญเรื่องการลงทุน แม้กระทั่งลูกค้าที่เดินเข้ามาในตลาดหลักทรัพย์ฯ การได้ซักถามและแบ่งปันเรื่องการลงทุนเพื่อสร้างความมั่นคงให้กับชีวิต ทําให้มีวัตถุดิบมากพอในการตัดสินใจเปิดพอร์ตลงทุนด้วยตัวเอง โดยกล้าที่จะรับความเสี่ยง และการลงทุนเพื่อความสําเร็จในระยะยาว

ทุกวันนี้ตัวเธอเองยังคงมุ่งมั่นศึกษาเรื่องการลงทุน โดยแบ่งเวลาทุกวันเพื่อติดตามข่าวสารและความรู้เรื่องตลาดทุนใหม่ ๆ ที่เพิ่มเข้ามา ทั้งหุ้นกู้ หุ้นยั่งยืน รวมถึงโอกาสการลงทุนในยุคดิจิทัล ซึ่งต้องมีความรู้มากพอก่อนที่จะตัดสินใจลงทุนในภาพที่กว้างขึ้น โดยเปลี่ยนพฤติกรรมการเรียนรู้ในหนังสือมาหาข้อมูลผ่านคลิปให้ความรู้ด้านการเงินการลงทุน และแอปพลิเคชันด้านการลงทุน ซึ่งตอนนี้การเข้าถึงความรู้ด้านการลงทุนผ่านออนไลน์ทําได้ง่ายมากกว่าในอดีต

“หนูโชคดีที่ได้มาอยู่ตรงนี้ อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ทําให้เราหาความรู้ได้ง่าย และเข้าถึงได้มากกว่าคนอื่น แต่สิ่งสําคัญอันดับแรกคือตัวเรา ที่หากไม่เริ่มต้นค้นคว้าก็จะไม่มีการที่จะเรียนรู้ และพัฒนาตัวเอง” ปาริชาติกล่าวทิ้งท้าย

ณิชา วันสารัมย์
แม่บ้านข้าราชการตํารวจ กองกํากับการตํารวจตระเวนชายแดนที่ 41 จ.ชุมพร

เช่นเดียวกับ ณิชา วันสารัมย์ แม่บ้านข้าราชการตํารวจ ที่เริ่มต้นด้วยกองกํากับการตํารวจตระเวนชายแดนที่ 41 จ.ชุมพร สถานะติดลบ แต่ความรู้เรื่องการบริหารจัดการเงินและการลงทุนกลับทําให้ชีวิตเธอพลิกฟื้นกลับมาอยู่ในแดนบวกอีกครั้ง

“ตั้งแต่คุณแม่ป่วยเป็นมะเร็ง จะมีค่าใช้จ่ายส่วนเกินกับค่าเดินทางมาทําคีโมที่กรุงเทพฯ มีเรื่องค่าเล่าเรียนของลูก มีหนี้ก้อนใหญ่ที่สามีกู้มาสร้างบ้านให้แม่ ส่วนเราก็มีหนี้คอนโดฯ อยู่ ช่วงนั้นเราเข้าไปดูในสมุดบัญชีธนาคาร เงินมันหายหมด เราก็รู้สึกว่า ทําไมมันหมดไปขนาดนี้”

แม้ณิชาจะไม่ใช่คนใช้จ่ายฟุ่มเฟือย และยังพยายามหารายได้ทุกวิถีทาง เช่น การปลูกผักขาย จนกระทั่งขายของออนไลน์ แต่หนี้และค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ก็ยังสูบเงินส่วนใหญ่ของครอบครัวไปจนหมด

กระทั่งวันหนึ่งที่มีเสียงแอปพลิเคชัน LINE เด้งขึ้นในกรุ๊ปของสมาคมแม่บ้านตํารวจ ณิชาบอกว่าเสียงนั้นเปลี่ยนชีวิตเธอไปตลอดกาล

โครงการ Happy Money In Action เส้นทางสร้างสุขทางการเงิน คือข้อความทางไลน์ที่เธอได้อ่านในวันนั้น และเธอไม่รอช้าที่จะสมัครเข้าร่วมโครงการ

“เราตั้งใจมาก ก็ขอเงินสามีว่า ฉันขอค่าอินเทอร์เน็ตสําหรับการเรียน เขาบอกว่า ได้ แต่เรามารู้ว่าเขาต้องไปชายแดน รองเท้าเขาขาดแล้ว ตอนแรกเขาตั้งใจจะซื้อรองเท้า แต่เขาไม่ซื้อ แล้วเอาเงินมาให้เราซื้ออินเทอร์เน็ตเรียนแทน”

ด้วยแรงสนับสนุนและเสียสละของสามี ณิชาจึงตั้งใจเรียนอย่างมาก และทําให้เธอรู้หลายเรื่องที่เธอไม่เคยรู้มาก่อน อย่างแรก คือการได้รู้จักสถานะหนี้ของตัวเอง ต่อมาเมื่อเธอเรียนรู้เรื่องการทําบันทึกรายรับรายจ่ายเพื่อให้รู้สถานะทางการเงินและเข้าใจนิสัยทางการเงินของตัวเอง ก็ทําให้เธอปลดล็อกนิสัยบางอย่างที่เป็นอุปสรรคต่อการออมเงิน

เมื่อเข้าใจถึงสถานะการเงินและวิธีแก้ไข ต่อจากนั้นจึงนําไปสู่เป้าหมายของการลดหนี้ โดยระหว่างทางเธอได้รับคําแนะนําดี ๆ จากอาจารย์ที่สอนหลายท่าน

“จากที่เราได้แต่ปรับทุกข์กับสามี แต่พออาจารย์มาชี้จุดให้เราเห็น กราฟเงินออมของเราค่อย ๆ ขึ้นมาทีละนิด ๆ มันทําให้เราเห็นทางออก เพราะเราได้ความรู้ ได้หลักการในการดําเนินชีวิต”

เธอกล่าวเสริมด้วยว่า “ถ้าปัญหาเรื่องเงินหมดไป ปัญหาครอบครัวก็แทบไม่มี ดังนั้น ถ้าแก้เรื่องการเงินได้ ก็แก้ปัญหาครอบครัวได้ด้วย”

จนถึงวันนี้ เธอสามารถลดหนี้ ลดค่าใช้จ่าย และมีเงินเก็บออม รวมถึงเงินที่เหลือสําหรับค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ที่เธอต้องการด้วย

“ตลาดหลักทรัพย์ฯ ทําให้เรารู้จักตัวเอง เรามีหนี้อะไร ทรัพย์สินอะไร เงินที่เหลือหลังจากหักหนี้ ค่าใช้จ่าย และเงินออมออกแล้ว มันคือเงินส่วนที่เราใช้ได้อย่างสบายใจที่สุด มันมีความสุขนะคะ กับเงิน 2,000 บาทที่เหลืออยู่” เธอกล่าวด้วยรอยยิ้ม

นอกจากปรับใช้กับตัวเองจนชีวิตเปลี่ยนไป ณิชายังได้นําความรู้ที่เธอได้ไปบอกต่อกับเพื่อน ๆ ในสมาคมแม่บ้านตํารวจด้วย เพราะอีกหลายครอบครัวก็ประสบปัญหาไม่ต่างไปจากเธอ และเรื่องราวการวางแผนการเงิน ค่อย ๆ ทยอยลดหนี้ ลดค่าใช้จ่าย จนมีเงินเก็บออม ก็เป็นแรงบันดาลใจให้บรรดาภรรยานายตํารวจอีกหลายคน

“เราให้ความรู้กันตั้งแต่ในวงส้มตํา จนถึงวงฟังเทศน์ เราจะบอกให้ทุกคนทํางาน อย่านั่งรอสามีไปวัน ๆ มีคนหนึ่งลูกยังเล็ก ต้องไปรับลูก บอกเราว่าไม่รู้จะเอาเวลาที่ไหนไปทํางาน เราก็บอกลองไปขายหมูปิ้งแถวนั้นดูไหม เขาก็ไปทําหมูปิ้งขายจนถึงทุกวันนี้ ได้เงินมาใช้ค่าจิปาถะ เป็นความสุขของเขา”

มิ่งขวัญ ประเสริฐศิวพร ผู้ช่วยผู้จัดการงานส่งเสริมการเรียนรู้ด้านการเงิน บริษัท เงินติดล้อ จํากัด (มหาชน) เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของผู้ที่ใช้ความรู้ทางการเงินเป็นใบเบิกทางสู่โอกาสในชีวิต เพราะก่อนจะมีหน้าที่หลักในการส่งเสริมการเรียนรู้ด้านการเงินเขาเคยสมัครเป็นคนส่งของกับบริษัทเงินติดล้อ เพราะมีวุฒิแค่ ม.6 แต่ด้วยความมุ่งมั่น หมั่นเพียรหาความรู้ในทุกด้าน นำพาเขามาสู่การเป็นเจ้าหน้าที่ฝึกอบรมด้านสินเชื่อ และท้ายสุดมาสู่แผนกส่งเสริมความรู้ด้านการเงิน แผนกที่แม้แต่บริษัทเองก็ไม่เคยมีมาก่อน

ย้อนไปเมื่อ 10 ปีที่แล้ว ขณะที่เขาเป็นเจ้าหน้าที่ฝึกอบรมสินเชื่อตลาดสด มิ่งขวัญเกิดคำถามว่า ทําไมกลุ่มพ่อค้าแม่ค้าในตลาดสด ที่ได้รับสินเชื่อเพื่อประกอบอาชีพ ถึงไม่สามารถหลุดพ้นจากวังวนของหนี้นอกระบบได้

มิ่งขวัญ ประเสริฐศิวพร
ผู้ช่วยผู้จัดการงานส่งเสริมการเรียนรู้ ด้านการเงิน บริษัท เงินติดล้อ จํากัด (มหาชน)

เขาไม่เพียงตั้งคําถาม แต่เอาตัวเองลงไปทําความเข้าใจกับปัญหาอย่างจริงจัง ทําแบบสํารวจพฤติกรรมรายรับรายจ่ายของกลุ่มตัวอย่าง จนพบว่าสิ่งที่คนกลุ่มนี้ขาดไปคือความรู้เรื่องการบริหารจัดการเงิน นั่นคือจุดเริ่มต้นของโครงการให้ความรู้ทางการเงิน เปิดหลักสูตรการบริหารเงินให้กับบรรดาลูกค้า

“ตอนนั้นงานหลักเราก็ทํา แล้วก็ใช้อีก 10% มาช่วยให้ความรู้กับพวกเขา จัดกิจกรรมกันเดือนละครั้ง บางคนขอสินเชื่อกับเรา พอหมดหนี้แล้วยังขอเข้ามาเรียนรู้เรื่องการเงินต่อเรื่อย ๆ จนกระทั่งบริษัทเห็นว่าเป็นประโยชน์ ควรจะมีหน่วยงานนี้ขึ้นมาในองค์กร ก็เลยจัดตั้งแล้วให้ผมดูแลมาตั้งแต่ตอนนั้น แล้วเราก็ขยายไปตามชุมชนต่าง ๆ ทำควบคู่กับการให้ความรู้พนักงาน ให้เขาส่งความรู้ต่อให้ลูกค้าได้”

จากจุดเริ่มต้นในปี 2556 มิ่งขวัญช่วยทั้งลูกค้าและพนักงานในโครงการให้มีสุขภาพทางการเงินที่ดีขึ้นได้หลายสิบเคส

แม้ที่ผ่านมามิ่งขวัญจะใช้ความรู้ความสามารถทั้งหมดที่มีในการวิเคราะห์และช่วยแก้ปัญหาการเงินให้กับแต่ละเคส แต่สิ่งที่เป็นเสมือนการติดปีกให้เขาโบยบินไปอีกขั้น คือการได้เข้าร่วมโครงการ “Happy Money พี่เลี้ยงการเงิน” กับตลาดหลักทรัพย์ฯ

“ยอมรับว่าก่อนหน้านี้เราก็พยายามศึกษาพฤติกรรม แต่ก็ลองผิดลองถูกมา ไม่รู้ว่าสิ่งที่ให้คําแนะนําไปมันเป็นไปตามนี้หรือเปล่า เพราะเราจะเน้นจากพฤติกรรมเป็นหลัก แต่พอได้ความรู้ทางการเงินที่เป็นระบบ กับเครื่องมือ e-toolkit เพื่อเอามาวิเคราะห์ว่าแต่ละเคสควรจะแก้ปัญหายังไง เลยทําให้สะดวกมากขึ้น”

นอกจากกรณีที่ยกมา การเข้าร่วมกับโครงการ Happy Money พี่เลี้ยงการเงิน ระหว่างตลาดหลักทรัพย์ฯ กับบริษัทเงินติดล้อ สามารถสร้าง “พี่เลี้ยงการเงิน” ได้ 3 รุ่น โดยเฉลี่ยรุ่นละประมาณ 30 คน และคนที่อบรมแล้วก็ยินดีมาเป็นพี่เลี้ยงโครงการ ให้ความรู้ทางการเงินของบริษัท ช่วยเหลือเพื่อน ๆ พนักงานคนอื่น รวมถึงผู้คนชุมชนต่าง ๆ

จากสถิติในปี 2566 ของบริษัทเงินติดล้อ พบว่าพนักงานที่เข้าร่วมโครงการ 32 คน มีหนี้ลดลงรวมกันถึง 3.2 ล้านบาท

“ตัวเลขนี้ผมจําได้แม่นเลย เพราะทุกคนจะต้องส่งรีพอร์ต เดือนนี้จ่ายชาระหนี้หรือรีไฟแนนซ์ หรืออะไรก็แล้วแต่ให้หนี้ลดลง ก็ช่วยให้ทั้ง 17 คนนี้ไปต่อได้ เมื่อเขามีเงินออมก็สามารถต่อยอดสู่ตลาดหลักทรัพย์ฯ สู่ตลาดทุนได้มากขึ้น” มิ่งขวัญกล่าว

เขาเสริมว่า ปัญหาหลักตอนนี้ของประเทศไทยคือเรื่องหนี้ หนี้ครัวเรือนสูงมากโดยเฉพาะเด็กรุ่นใหม่ที่เพิ่งจบมาแล้วทํางาน มีแนวโน้มเป็นหนี้เร็วมาก ซึ่งหากตลาดหลักทรัพย์ฯ สามารถช่วยสื่อสารให้ความรู้เพื่อป้องกันไม่ให้คนเป็นหนี้ อาจช่วยลดให้คนรุ่นใหม่ไม่ต้องแบกภาระเรื่องหนี้สินที่มากเกินไปได้

เมื่อกล่าวถึงปัญหาหนี้ที่ถือเป็นหนึ่งในปัญหาใหญ่ของสังคมไทย ที่ทําให้คนจํานวนมากมีชีวิตวนเวียนกับวงจรหนี้อย่างไม่มีทีท่าว่าจะหลุดพ้นได้ง่าย ๆ ปถวี แสงเวียน เจ้าหน้าที่การตลาดธุรกิจสินเชื่อยานยนต์ (ศรีสะเกษ) ธนาคาร เกียรตินาคินภัทร จํากัด (มหาชน) เคยเป็นคนคนนั้น และตามต้วยการเป็นหนี้นอกระบบเพื่อกู้มาจ่ายหนี้ในระบบ ไปจนถึงการจำนองที่ดิน ใช้เงินต่อเงิน ใช้หนี้ต่อหนี้ วนเป็นงูกินหางแบบไม่รู้จบ จนหนี้ที่ต้องจ่ายทุกเดือนไม่ใช่แค่ช่วงปลายเดือนแต่แทบเป็นวันต่อวัน

“ผมเป็นคนเดียวที่ต้องดูแลครอบครัว ต้องแบกภาระทุกอย่างไว้ แล้วในอดีตผมไม่เคยปริปากบอกครอบครัวเลยว่าเราไม่มีเงินแล้ว” ปถวีเล่าถึงความทรงจําช่วงที่หนักหนาสาหัสที่สุดในชีวิต

“หนี้มันมีอยู่ทุกวันเลย จนบางทีก็นอนไม่หลับ สะดุ้งกับตัวเอง ว่า เอ๊ะ พรุ่งนี้ต้องจ่ายอีกแล้วเหรอ ลูกเคยบอกว่า ทําไมปะป๊า ทํางาน 7 วัน ก็เพราะเรื่องหนี้นี่แหละที่เราบริหารไม่เป็น” เขากล่าวเสริม

เมื่อมองย้อนกลับไป เขาพบว่าสาเหตุที่ปัญหาหนี้ยังรุมเร้ามาจากวิธีคิดในการใช้เงินของเขาตั้งแต่สมัยหนุ่ม เมื่อได้เงินมา ก็ใช้ไป ไม่เคยคิดว่าต้องเก็บเงิน เพราะอย่างไรเงินก็เข้ามาอยู่เรื่อย ๆ

ปถวี แสงเวียน
เจ้าหน้าที่การตลาดธุรกิจสินเชื่อยานยนต์ (ศรีสะเกษ) ธนาคารเกียรตินาคินภัทร จํากัด (มหาชน)

ประกอบกับเมื่อมาทํางานเป็นเจ้าหน้าที่สินเชื่อกับธนาคารเกียรตินาคินภัทร เงินเดือนบวกค่าคอมมิชชั่นและค่าอินเซนทีฟ รวมแล้วเป็นจํานวนเงินที่สูงมาก เขาจึงเริ่มเข้าสู่วงจรการรูดบัตรเครดิตอย่างไม่ยั้งคิด จ่ายหนี้แค่ขั้นต่ำ พอรูดเต็มวงเงิน ก็ถลำไปสู่การเปิดบัตรใหม่ใบที่ 2 3 4 เรื่อยมาจนถึงใบที่ 10

โชคดีที่ตอนนั้นธนาคารเกียรตินาคินภัทรทําโครงการ “ปลดหนี้ มีออม” ปถวีจึงรีบสมัครอย่างไม่รอช้า และได้แนวทางในการสร้างนิสัยทางการเงินแบบใหม่ติดตัวมา และเมื่อธนาคารเกียรตินาคินภัทร ได้เข้าร่วมโครงการ “Happy Money พี่เลี้ยงการเงิน” กับตลาดหลักทรัพย์ฯ ซึ่งเป็นโครงการสร้างผู้เรียน ผู้รู้ ผู้มีจิตสาธารณะ พร้อมที่จะได้รับความรู้ เพื่อปลดล็อกปัญหาของตนเอง และแนะนําผู้อื่น หรือคนรอบข้าง ได้อย่างมีทักษะและความรู้เพียงพอ ซึ่งจะช่วยเร่งให้เกิดการกระจายความรู้และทัศนคติที่ดีต่อการออม การลดค่าใช้จ่าย การวางแผนการเงินได้เป็นระบบและถูกต้อง ปถวีเห็นว่าเป็นโครงการที่ต่อยอดได้ จึงตัดสินใจสมัครเข้าร่วมโครงการด้วยตัวเอง

การได้เข้าโครงการ “Happy Money พี่เลี้ยงการเงิน” ทําให้ได้เจอเหล่าโค้ชเก่ง ๆ มากมาย ปถวีจึงได้องค์ความรู้และหลักการทางการเงินมาต่อยอดได้อีก ทั้งเรื่องการคํานวณรายรับรายจ่าย เงินออม การลงทุน ไปจนถึงการฝึกเป็นพี่เลี้ยงผู้ให้คําปรึกษาทางการเงิน และถึงตอนนี้หนี้ที่เคยเป็นยาขมก็กลายเป็นสิ่งที่เขาจัดการได้อยู่มือ พ่วงด้วยการมีเงินนําไปต่อยอดลงทุน

“เชื่อไหมว่าผมตกใจมากที่โค้ชการเงินของโครงการ Happy Money พี่เลี้ยงการเงิน มาถามเรื่องเงินของผมแบบเจาะลึกทีละรายการ แล้วโค้ชก็ส่งไฟล์ Excel ให้ผมดู บอกเลยว่า ที่ผมทํา ผิดหมดเลย เพราะผมรู้แค่เรื่องรับ-จ่าย แต่โค้ชบอกว่าไม่ใช่ ต้องดูให้ดีว่าอะไรเป็นรายรับ อะไรเป็นรายจ่าย อะไรเป็นหนี้ และโค้ชก็สอนวิเคราะห์สุขภาพทางการเงินของผม จึงเห็นช่องทางการบริหารการเงินในชีวิต และเมื่อได้มีโอกาสเป็นพี่เลี้ยงการเงิน จึงใช้ประสบการณ์ของตัวเองไปสอน”

เขายอมรับว่า หากไม่ได้พบกับโครงการปลดหนี้ของธนาคารเกียรตินาคินภัทร หรือโครงการ Happy Money ของตลาดหลักทรัพย์ฯ ชีวิตเขาคง “เละ” ไปแล้ว อาจจะหนีหนี้ และมีชีวิตยากลำบากกว่าที่เป็นอยู่ตอนนี้

จนถึงตอนนี้ ปถวียังคงทําหน้าที่เป็นพี่เลี้ยงการเงิน โดยผู้ประสบปัญหาการเงินหลายราย เจอปัญหาคล้ายกับที่เขาเคยเจอมาก่อน ทําให้หลายเคสเปิดใจกับเขา และพร้อมรับองค์ความรู้ทางการเงินไปปรับใช้ในชีวิต

เรื่องราวจากหลากหลายผู้คนที่มีส่วนร่วมกับตลาดหลักทรัพย์ฯ ในการผลักดัน กระตุ้น ปรับเปลี่ยน และแก้ไข ได้ผลิดอกออกผลอย่างงดงามแล้ว การพัฒนาให้เกิดความยั่งยืนทั้ง ด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และบรรษัทภิบาลเกิดขึ้นได้ตามที่หวัง ก้าวต่อไปคือ การทําอย่างต่อเนื่องเพื่อให้ถึงภาพที่ฝันไว้ นั่นคือ ตลาดทุนไทยเป็นกลไกขับเคลื่อนประเทศไทยให้เติบโตอย่างสมดุลทั้งภาคธุรกิจและสังคม พร้อมเป็นพื้นที่สําหรับอนาคตของทุกคนในประเทศนี้ให้มีความอยู่ดีกินดี